दोलखा अझै जिवित छ (तस्बिरमा दोलखा)

किशोर खड्का

दोलखा, १० पुस ।

१२ वेैशाखमा गएको शत्तिशाली भूकम्प र त्यसपछिका निरन्तर पराकम्पनले पहाडको सुन्दर शहर दोलखालाई पनि तहस नहस बनायो । सुन्दर नगरी दोलखा, जिरी र आसपासको क्षेत्र धुलाम्य भयो । हजारभन्दा बढी मानव चिहानहरु बन्न पुगे । भूकम्पको असर र क्षतिले दोलखा जिल्ला र त्यहाँका बासिन्दा अझै तंग्रिन सकेका छैनन । त्यो कहालीलाग्दो प्राकृतिक विनाश उनीहरुको मानसपटलमा अझै ताजै छ ।

संसारमै भनौं या एक नेपालीले अर्को नेपालीलाई गर्ने मस्ल्याङकन नै किन नहोस हामी जस्तोसुकै समस्यामा पनि हाँस्न सक्छौं । जति नेै बिपत् आईलागे पनि हाम्रो मुहारको चमक र हाँसो भने रहीनै रहन्छ । वैशाख १२ को भूकम्प पश्चात एक जना बिदेशी पत्रकारले आफनो फेसबुक स्टयाटसमा लेखे, म वैशाख १२ को भूकम्प पश्चात नेपालको भक्तपुर क्षेत्रमा रिर्पोटिङ गर्दै थिए ।

रथका लागि तयार पारिएका पांग्रा

भक्तपुर पनि भूकम्पको प्रभावित मुख्य क्षेत्र मध्ये एक हो । त्यतिबेला एक बृद्धाले मलाई हाँस्दै सोधिन चिया खानुहुन्छ ? पछि थाहाँ भयो उनले भुकम्पमा आफनो छोरा र परिवारका सदस्य गुमाएकी रहिछन । हो यो हो नेपाली मन र सायद यस्तै छन दोलखाली मनहरु पनि ।

आन्तरिक पर्यटकका लागि होस या बाहय दोलखा एक आर्कषक तथा सुन्दर गन्तब्य हो । दोलखा सुन्दर र आर्कषक पर्यटकीय गन्तब्य मात्रै होइन एउटा नमूना र उदाहरणीय जिल्ला पनि हो ।

करिब २५ बर्ष अगाडि स्विस सरकारले बनाएको रोड, ब्यवस्थित जिरी शहर, चिज कारखाना देखि प्राबिधिक शिक्षालय आदि । त्यसैगरी पुरानो नेवार बस्ती रहेको स्थान पनि दोलखा जिल्ला नै हो । पर्यटकीय दृष्टिकोणबाट दोलखालाई हेर्दा सैलुङ, जिरी, दोलखा बजार, भिमेश्वरको मन्दिर, बिभिन्न पुरातात्विक तथा ऐतिहासिक स्थलहरु त्यहाँ अवस्थित छन । त्यसैगरी निकट भविष्यमै बन्न लागेको चलचित्र नगरीले पनि दोलखाको आर्कषणलाई थप चम्काउने छ ।

भूकम्पले हल्लाउन नसकेको चरिकोटमा अवस्थित मन्दिर

लुक्लामा एयरपोर्ट बनेपछि करिब–करिब अस्ताएको जिरीको पर्यटन अझै पर्यटकको पर्खाइमा छ । वैशाख १२ र २९ को भूकम्पले भत्काएका जिरीका होटेल, घर तथा सम्पदाहरु पुनः निर्माणको क्रममा छन । सायद यो समयमा सरकार र स्थानिय बासिन्दा सजग हुन सके जिरी स्विसले सुरु गरेको सुन्दर शहरको परिकल्पना अनुसार अझै आफुलाई अगाडि बढाउन र ब्यवस्थित शहरको रुपमा स्थापित गर्न सफल हुनेछ ।

चरिकोटबाट देखिएको तामाकोशी नदी

त्यसैगरी दोलखाका स्थानीय बासिन्दा तथा युवा युवतीमा पनि पर्यटनप्रतिको बढदो मोहले उनीहरु यो ब्यवसायलाई ब्यवसायिकता तर्फ लैजान क्रियाशील रहेको भान हुन्छ । भूकम्पको जतिसुकै ठूलो बिपतले उनिहरुलाई अफठयारोमा पारेपनि अझै उनिहरु पर्यटकलाई हासेर स्वागत गर्न तयार छन् ।

आफनो शीप, आफनो संस्कृति । गुम्बाको अगाडि मुखले बजाउने बाजा बजाउदै स्थानिय बासिन्दा

दोलखा, सुदूरपश्चिम, मध्यपश्चिम जस्ता पर्यटकिय स्थलहरुलाई राज्य र राज्यका सरोकारवाला निकायले प्रवद्र्धन गर्न जरुरी छ । पर्यटनलाई घर घर सम्म पुरयाउन र प्रत्येक नागरिकको अपनत्व महशुष गराउन यि स्थलहरुलाई बिशेष प्राथमिकताका प्याकेज कार्यक्रम आजैदेखि सञ्चालन गर्नु आजको आवश्यकता हो । त्यसैगरी नेपाली दाजुभाई तथा दिदि बहिनीहरुलाई पनि मेरो आग्रह, पहिला देश अनि बिदेश ।